Jan Śniadecki
Jan Śniadecki - polski matematyk, astronom, filozof i geograf.
Był drugą postacią, obok Kołłątaja, która przyczyniła się do ponownego ożywienia Akademii Krakowskiej. Jeżeli Kołłątaja był sercem reformy Akademii Krakowskiej, to Jan Śniadecki był jej mózgiem - pisze historyk matematyki polskiej S. Dickstein.
W 1775 roku na Akademii Krakowskiej prowadził wykłady z algebry, dzięki którym zwrócił na siebie uwagę całej uczelni. Został mianowany nauczycielem w tzw. Szkołach Nowodworskich - zakładzie ściśle związanym z Akademią Krakowską.
Wykształcenie matematyczne pogłębił w Collège de France w Paryżu. W 1781 roku wrócił do Krakowa i z nowym rokiem akademickim objął kadrę matematyki.
Opublikował podręczniki uniwersyteckie, w których zostały zawarte nowe treści, kształtujące równocześnie polską terminologię matematyczną. Zagadnieniu terminologii matematycznej poświęcił swoją rozprawę O języku narodowym w matematyce. Przykładem, które przetrwały do dziś jest polski termin całka. Najbardziej znaną pracą Śniadeckiego jest podręcznik geometrii analitycznej i algebry wyższej: Rachunku algebraicznego teoria przystosowana do linii krzywych. Trygonometria sferyczna analitycznie wyłożona (tłumaczona na język niemiecki) jest jak gdyby do niej dodatkiem. Na uniwersytecie w Wilnie Śniadecki zapoczątkował studia nad rachunkiem prawdopodobieństwa, którego był pierwszym propagatorem w Polsce. Nazywał ten dział rachunkiem losów lub nauką o chybi trafi.
Według Śniadeckiego matematyka jest królową wszystkich nauk, jej ulubieńcem jest prawda, a prostość i oczywistość jej strojem. Ale przybytek tej monarchii jest obsadzony cierpieniem, po którym przechodzić trzeba.
|
